خانه‌تکانی عید یکی از اولین کارهایی است که با نزدیک‌شدن به روزهای آخر سال ذهن خانم‌های خانه را به خودش مشغول می‌کند. تمیزکردن خانه از همه آلودگی‌ها و آماده‌شدن برای شروع سالی جدید از سنت‌های دیرینه ما ایرانی‌ها است.
به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی«عصراترک»، یکی از چالش‌برانگیزترین مسائلی که اکثر خانواده‌ها با نزدیک شدن به سال جدید با آن روبرو می‌شوند، داروهای غیرقابل‌استفاده است، جهت دور ریختن داروها به شیوه‌ای که کمترین آسیب به محیط زیست برسد، در درجه اول توصیه می‌شود برچسب و یا بروشور داروها با دقت مطالعه شود.
در برخی از کشورها روند مشخصی برای بازگرداندن داروهای مازاد وجود دارد. ولی از آنجاکه در کشور ما هنوز این سیستم برقرار نشده است، توصیه می‌شود تنها داروهایی که در لیست مجاز قرار دارند، در فاضلاب ریخته شود.
خانه‌تکانی‌های نوروز فرصتی مناسب برای معدوم سازی داروهای تاریخ مصرف گذشته است اما این کار با چه روشی باید انجام شود.
در خانه تکانی چگونه داروهای غیرقابل‌استفاده را معدوم کنیم؟
بهاره بهمنی، مدیر نظارت بر دارو و مواد تحت کنترل غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی«عصراترک» اظهار کرد: ممکن است پس از مراجعه به پزشک و دریافت دارو، داروهای تجویز شده تا انتها مصرف نشوند؛ گرچه تصور اشتباه نگهداری این داروها در منزل برای روز مبادا بسیار خطرناک و نادرست است، ولی شاهد هستیم که جمع‌آوری و انبار داروها در خیلی از منازل در محلی به نام‌های قفسه دارویی و یا جعبه‌های دارویی، در آشپزخانه و یا یخچال صورت می‌گیرد.
مدیر نظارت بر دارو و مواد تحت کنترل غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی ادامه داد: داروخانه‌ها به‌هیچ‌عنوان مجاز به تحویل‌گرفتن داروی مصرف نشده از بیماران نمی‌باشند، چرا که به‌محض خروج دارو از داروخانه، شرایط نگهداری دارو از کنترل خارج می‌شود و به همین دلیل سلامت داروی مرجوعی به داروخانه زیر سؤال است.
وی افزود: نظافت کلی عید، زمان مناسبی است تا در هر منزلی، به قفسه یا جعبه دارویی منزل رشته بزنیم و به آن سروسامان دهیم.
بهمنی خاطرنشان کرد: گرچه داروها نقش مؤثری در درمان بسیاری از بیماری‌ها دارند؛ ولی زمانی که دیگر نیازی به آنها نباشد ضروری است که برای جلوگیری از خطرات احتمالی، داروها را به شکل مناسبی دور بریزیم.
وی افزود: فهرستی از داروهایی که مرتب مصرف می‌کنید و در منزل موجود دارید، هنگام مراجعه به پزشک همراه داشته باشید تا از تجویز مجدد آن خودداری شود.
مدیر نظارت بر دارو و مواد تحت کنترل غذا و دارو با تأکید بر اینکه مردم باید نحوه نگهداری صحیح داروها را بدانند و مطابق آن عمل کنند، گفت: نگهداری داروها در یخچال (دمای ۲ تا ۸ درجه سانتی‌گراد) فقط برای داروهایی که یخچالی هستند ضروری و مناسب است. یخچال مانند حمام دارای رطوبت است و باعث می‌شود دارو زودتر از رسیدن به تاریخ انقضای روی بسته‌بندی، خراب شود.
وی افزود: اگر داروی موردنظر جزو فهرست داروهای قابل دورریختن در زباله باشد، داروها را بدون خردکردن قرص‌ها و کپسول‌ها، از بسته‌بندی اصلی خارج کرده و با مواد ناخوشایندی مانند تفاله چای مخلوط کنید. مخلوط را در کیسه پلاستیکی دربسته قرار دهید و سپس داخل سطل زباله بیندازید؛ مخلوط حاصل را می‌توانید همچنین در قوطی حلبی خالی یا دیگر ظروف مشابه بریزید تا از نشت دارو یا ریختن آن به بیرون از سطل زباله جلوگیری شود.
بهمنی تصریح کرد: شربت‌ها و سوسپانسیون‌ها را در فاضلاب ریخته و بطری آنها در زباله‌دان بیندازید؛ شربت متادون که برای درمان نگهدارنده اعتیاد به مواد مخدر توسط پزشک تجویز می‌شود بسیار خطرناک است و به‌هیچ‌عنوان نباید این دارو را در یخچال و در دسترس کودکان و یا در ظروف مخصوص فرآورده‌های خوراکی و نوشیدنی مثل بطری نوشابه نگهداری کرد؛ چون به‌اشتباه ممکن است خورده شود و موارد مرگ نیز مشاهده شده است. برای انهدام این دارو را باید در فاضلاب ریخت و بطری را پس از آبکشی دور انداخت.
توصیه‌های مرتبط با روزه‌داری و مصرف داروها
محبوبه انفرادی، مدیرگروه واحد بیماری‌ها، معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی در گفتگو با خبرنگار اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی«عصراترک» اظهار کرد: با فرارسیدن ماه رمضان، برای افرادی که به دلیل ابتلا به بیماری، دارو مصرف می‌کنند، همیشه این سؤال مطرح است که نحوه صحیح مصرف داروها در زمان روزه‌داری چگونه باید باشد و آیا قطع مصرف داروها و یا جابه‌جایی زمان مصرف دارو به زمان‌های قبل از سحر یا بعد از افطار کار درستی است یا خیر. نکته قابل‌اهمیت که باید موردتوجه شاغلین گروه پزشکی قرار گیرد، حفظ سلامتی بیمار است.
وی افزود: در بارداری، شیردهی و برخی از بیماری‌ها مانند دیابت، فشارخون، روده تحریک‌پذیر، یبوست، زخم‌های گوارشی (معده و دوازدهه)، اختلالات کلیوی، اختلالات غده سپردیس، بیماری‌های اعصاب و روان، قلبی - عروقی و تنفسی، فرد ملزم است پیش از اقدام به روزه‌داری، با پزشک معالج خود در خصوص اقدام به روزه‌داری مشورت کنند.
مدیرگروه واحد بیماری‌ها، معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی خاطرنشان کرد: بیماران نباید بدون مشورت با داروساز یا پزشک معالج خود، اقدام به قطع دارو، تغییر یا کاهش دوز مصرفی و یا تغییر زمان مصرف کنند. رعایت‌نکردن این اصول می‌تواند منجر به عدم اثربخشی دارو، عدم دستیابی به اثرات درمانی، بروز اثرات جانبی و تشدید بیماری شود.
وی افزود: چنانچه فردی به‌رغم ابتلا به بیماری، پس از مشورت با پزشک معالج، مجاز به روزه‌گرفتن باشد، می‌بایست به نکات مطرح شده در ادامه توجه کند.
انفرادی گفت: بیماران مبتلا به صرع، در معرض خطر تغییر دوز دارو در ایام روزه‌داری هستند. پزشکان علاوه بر بیماران صرعی که با قطع دارو دچار بازگشت حملات تشنجی می‌شوند، باید به بیماران مبتلا به آسم که با قطع داروهای استنشاقی و افشانه‌های تنفسی دچار حملات آسمی می‌شوند مشاوره دقیق داده و توصیه‌های لازم را ارائه کنند.
وی افزود: مطالعات به‌عمل‌آمده روی داروهای ضد فشارخون نشان می‌دهد که روزه‌داری تأثیر خاصی بر اثربخشی این داروها ندارد. البته گاهی اوقات لازم است در مورد داروهای مدر (ادرارآور)، برای جلوگیری از کاهش آب بدن، پزشک اقدام به کاهش دوز این داروها در بیماران روزه‌دار کنند.
مدیرگروه واحد بیماری‌ها، معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی اضافه کرد: برخی از داروهای ضدالتهاب این قابلیت را دارند که دو بار در طول روز مصرف شوند. مصرف این گونه داروها را می‌توان با مشورت پزشک و داروساز به زمان افطار و سحر موکول نمود.
وی بیان کرد: پزشک معالج، جهت درمان عفونت در بیمار روزه‌دار، می‌تواند اقدام به تجویز آنتی‌بیوتیک‌هایی نماید که به‌جای چند بار مصرف در طی روز، یک یا دو بار در روز مصرف شوند.
انفرادی افزود: هرچند روزه‌داری برای برخی از مبتلایان به دیابت بنا بر تشخیص پزشک معالج می‌تواند مفید باشد، ولی تغییر خودسرانه دوز دارو و رژیم غذایی در برخی دیگر بسیار خطرناک است. بیمارانی که انسولین مصرف می‌کنند قبل از اقدام به روزه‌داری باید با پزشک معالج خود مشورت کنند. در تمامی بیماران دیابتی، کنترل مرتب قند خون و تنظیم آن بسیار مهم است.
گزارش از: هدیه دهقانی
انتهای خبر/