محمد علایی، در گفتگو با خبرنگار حوزه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «عصر اترک»، درباره مسئله ورشکستگی آبی و نقش آن بر پدیده بیابان‌زایی اظهار کرد: زمانی که میزان مصرف بیش از میزان داشته، می‌شود ورشکستگی رقم می‌خورد.

وی گفت: شاهد هستیم که در حال حاضر، شمال شرق ایران با بحران آب‌دست و پنجه نرم می‌کند که این وضعیت در خراسان رضوی بسیار حادتر است.

رئیس کمیسیون آب و محیط‌زیست اتاق بازرگانی خراسان رضوی در ادامه به وجود تمدن کاریزی ایران کهن اشاره کرد و گفت: انسان خردمند، خردمند دانا و انسان هوشمند ایرانی توانست در این سرزمین تمدن کاریزی را بنا نهد که این تمدن با محیط‌زیست بسیار، سازگار و متوجه اهمیت آن بود.

وی همچنین افزود: رفتار تمدن کاریزی بر پایه دوستی و پرهیز از جنگ و دشمنی بود.

علایی در ادامه با طرح این سؤال که چه اندیشه‌ای و سیاست‌هایی این تمدن کاریزی را حذف کرد؟ گفت: پس از پایان جنگ جهانی دوم، دولت وقت آمریکا برای مقابله با کمونیسم، تصمیم گرفت که در منطقه خاورمیانه از جمله در کشور ایران دولتی تصدی گرا و تمرکزگرا شکل بگیرد که محور کار آنها توسعه کشاورزی بر محوریت آب باشد همچنین صنایع آب محور ایجاد شوند.

وی تصریح کرد: با این اندیشه، برنامه حفر چاه‌ها در ایران شروع شد و پس از آن نیز برنامه سدسازی‌ها نیز در دستور کار قرار گرفت.
رئیس کمیسیون آب و محیط‌زیست اتاق بازرگانی خراسان رضوی افزود: این اندیشه از قبل از انقلاب ۵۷ شروع شد و پس از انقلاب نیز توسعه یافت. 

وی خاطرنشان کرد: امروز شاهد هستیم که ۶۰۰ حلقه چاه آب در دشت‌های ممنوعه آبی مشهد وجود دارند که با مجوز وزارت نیرو حفر شده‌اند.

علایی همچنین تصریح کرد: البته طرح و برنامه اصلاحات ارضی محمدرضا پهلوی نیز بر این اندیشه و سیاست غلط نیز افزون شد.

وی اذعان کرد: با چنین اندیشه و سیاست غلطی بود که مدیریت آب از مردم، گرفته و تصدی آن دولتی شد.

رئیس کمیسیون آب و محیط‌زیست اتاق بازرگانی خراسان رضوی در ادامه بیان کرد: توسعه حفر چاه‌ها و سدسازی‌ها پیامدهایی به همراه داشت که اُفت سطح آب‌های زیرزمینی از جمله مهم‌ترین این پیامدها بود.

وی افزود: در راستای اُفت سطح آب‌های زیرزمینی دیگر پیامدها شامل کاهش پوشش گیاهی، کاهش آبدهی چشمه‌ها و کاریزها و حتی خشک‌شدن آنها، شورشدن منابع آبی، فرونشست زمین، مهاجرت انسانی و بیابان‌زایی رقم خورده است.

علایی در بخش دیگری از سخن خود با انتقاد بر این اندیشه که آب بیشتر یعنی امنیت بیشتر، عنوان کرد: کشورهای توسعه‌یافته معتقد هستند که امنیت آبی به شیوه مدیریت و منابع انسانی بستگی دارد و باید آب توسط مردم مدیریت شود و دولت نقش نظارتی داشته باشد.

وی افزود: درحالی‌که در کشورهای درحال‌توسعه اعتقاد بر این است باید آب بیشتر استحصال و برداشت شود که این عقیده ویرانگر است.

رئیس کمیسیون آب و محیط‌زیست اتاق بازرگانی خراسان رضوی درباره برون‌رفت از وضعیت مسائل بحران آب در کشور توصیه کرد: مدیریت آب به مردم بازگردد همان‌طور که در شهر شیروان و در استان خراسان رضوی با تشکیل شرکت‌های تعاونی کشاورزی شروع شده است؛ چون بیشترین مصرف منابع آبی بابت بخش کشاورزی صرف می‌شود.

وی همچنین خاطرنشان کرد: در کشور باید اقتصاد و بازار آب اجرایی شود.
علایی در خاتمه پیشنهاد کرد: استان‌های خراسان شمالی، خراسان رضوی و خراسان جنوبی با یکدیگر هماهنگ شوند و مدلی از حکمرانی آب را تهیه و به دولت ارائه دهند.

انتهای خبر/قهرمانی