بحران در تأمین نخ؛ دغدغه امروز صنعت بافندگی

زهرا حداد روئین، از راه‌اندازی کسب‌وکار خانگی با سرمایه اولیه یک میلیون تومانی در سال ۱۳۸۹ خبر داد و گفت: کارم را با خرید یک دستگاه بافندگی و مقداری نخ در منزل آغاز کردم و امروز ارزش تجهیزات کارگاهم به بیش از یک میلیارد تومان رسیده است.

وی با بیان اینکه از کودکی بافندگی را نزد مادرش آموخته و ۱۵ سال است به صورت حرفه‌ای در این حوزه فعالیت دارد، افزود: در کنار تولید، با همکاری فنی و حرفه‌ای آموزشگاهی راه‌اندازی کرده‌ام و هنرجو می‌پذیرم. برخی از شاگردان پس از آموزش در کارگاه مشغول به کار می‌شوند و آن‌ها را بیمه نیز می‌کنم.

کارآفرین خراسان‌شمالی و مسئول کارگاه صنایع تار و پود، با انتقاد از نبود حمایت‌های دولتی اظهار داشت: با وجود سال‌ها فعالیت، تاکنون هیچ‌گونه تسهیلاتی از نهادها دریافت نکرده‌ام و این کارگاه را به صورت کاملاً مستقل اداره می‌کنم.

وی با اشاره به مشکلات اخیر صنعت بافندگی گفت: در گذشته نخ با رنگ‌بندی متنوع و کیفیت مطلوب به راحتی تأمین می‌شد، اما اکنون با کمبود نخ، افزایش قیمت تار و کاهش تنوع رنگ مواجه هستیم، که این موضوع تولید را با چالش جدی روبه‌رو کرده است.

حداد از فروش محصولات خود در سراسر کشور و بازاریابی از طریق فضای مجازی خبر داد و افزود: با معرفی میراث فرهنگی، در بازارچه‌های مشاغل خانگی استان‌های همجوار شرکت می‌کنیم که فرصت خوبی برای فروش محصولات و پرداخت دستمزد نیروها فراهم می‌کند.

او مهم‌ترین مانع توسعه کارگاه را کمبود فضای کاری عنوان کرد و گفت: کارگاه فعلی فقط ۴۰ متر است و حدود هشت نفر در این فضا مشغول کار هستند. اگر تسهیلات مناسب برای خرید زمین یا ساخت کارگاه دریافت کنم، می‌توانم تعداد بیشتری را به کار بگیرم و تولید را گسترش دهم.

این بانوی کارآفرین همچنین از ناعادلانه بودن روند انتخاب کارآفرینان برای نمایشگاه‌های ملی انتقاد کرد و افزود: در ۱۵ سال گذشته نتوانستم در نمایشگاه تهران شرکت کنم، چرا که ورود به این نمایشگاه حدود ۲۰ میلیون تومان هزینه دارد و فقط افراد خاص دعوت می‌شوند. درخواست داریم مسئولان میراث فرهنگی، زمینه حضور عادلانه همه کارگاه‌ها را فراهم کنند.

جلوگیری از مهاجرت با کارآفرینی روستایی

 زهرا خصلتی در گفتگو با خبرنگار ما، گفت: حدود چهار سال است که به همراه برادرم کارگاه تولید مصنوعات چوبی و MDF راه‌اندازی کرده‌ایم. پیش از آن به مدت دو سال در تهران دوره‌های تخصصی مرتبط را گذراندیم.

 وی با اشاره به نقش تاریخی چوب در زندگی بشر، افزود: خانواده ما باتوجه‌به کاربرد گسترده چوب و گرایش جهانی به استفاده از مواد طبیعی، تصمیم گرفت تولید وسایل چوبی پرکاربرد در خانواده‌ها را دنبال کند.

 این کارآفرین صنایع‌دستی، با بیان اینکه سرمایه اولیه ما ۷۰ میلیون تومان بود که صرف خرید چند دستگاه شد، گفت: اکنون محصولاتی از جمله ظروف پذیرایی روستیک، قاب عکس، میز و صندلی، استند، سرویس خواب، کمد و کابینت در کارگاه تولید می‌کنیم.

 به گفته این کارآفرین: چند نفر در کارگاه مشغول به کار هستند و یک نفر نیز مسئول فروش و بازاریابی در بازارهای شهری است. محصولات عمدتاً در تهران، مشهد و بجنورد عرضه می‌شود.

 وی افزود: وسایل کوچک‌تر مانند محصولات آشپزخانه را نیز در نمایشگاه‌ها و بازارچه‌های اقتصاد مقاومتی شهرستان‌ها به فروش می‌رسانیم.

 خصلتی با اشاره به موانع توسعه کارگاه گفت: همچنان با کمبودهایی در زمینه تجهیزات مواجه هستیم و برای خرید دستگاه‌های چوب‌بری به حمایت و دریافت تسهیلات نیاز داریم.

 او با اشاره به اینکه اگر امکان توسعه تجهیزات فراهم شود، می‌توانیم چند جوان بیکار را آموزش داده و مشغول به کار کنیم، گفت: این موضوع می‌تواند از مهاجرت جوانان به شهرهای بزرگ جلوگیری کند و به ماندگاری آن‌ها در روستا کمک کند.

کمبود نقدینگی، مانع توسعه کارگاه

 حسن پری‌رخ، در گفتگو با خبرنگار ما، گفت: فعالیت خود را از سال ۱۴۰۲ در روستای خرق آغاز کرده است.

 وی افزود: برای شروع این کسب‌ و کار ۷۰۰ میلیون تومان سرمایه‌گذاری اولیه انجام شده و در طول دو سال گذشته مبلغی نیز به آن اضافه شده است.

 کارآفرین حوزه تولید لوازم‌التحریر چوبی، اظهار کرد: هم‌اکنون ۱۵ نفر از زنان و مردان روستا در این کارگاه مشغول به فعالیت هستند و محصولات با دستگاه‌های برش لیزری تولید می‌شوند.

 وی گفت: تولیدات شامل تخته‌سیاه‌های فانتزی چوبی، بازی منچ، مگنت و جدول‌ضرب است که با استقبال خوبی مواجه شده‌اند.

 پری‌رخ با اشاره به مشکلات مالی بیان کرد: به علت بازار چکی دچار کمبود نقدینگی شده‌اند و برای ادامه مسیر نیاز به حمایت جدی دارند.

 این کارآفرین خواستار پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه، وام‌های کم‌بهره و حتی کمک‌های بلاعوض برای توسعه کارگاه خود شد و افزود: در صورت دریافت حمایت مالی می‌توانند نیروی انسانی بیشتری را جذب و ظرفیت تولید خود را افزایش دهند.

نتیجه‌گیری: صنعتگران و کارآفرینان روستایی باوجود پشتکار و سرمایه‌گذاری قابل‌توجه، با مشکلات جدی در تأمین مواد اولیه، نقدینگی و کمبود فضای کاری مواجه هستند. این مشکلات مانع توسعه کسب‌وکارها و اشتغال‌زایی در مناطق روستایی شده و زمینه مهاجرت جوانان به شهرهای بزرگ را فراهم می‌کند.

حمایت‌های مالی مناسب، تسهیلات کم‌بهره و فرصت‌های برابر حضور در بازارها می‌تواند نقش مؤثری در رشد این صنایع و حفظ نیروی کار محلی داشته باشد. به‌کارگیری این حمایت‌ها، علاوه بر ارتقای اقتصاد محلی، به حفظ فرهنگ و هنرهای سنتی نیز کمک خواهد کرد.

تهیه و تنظیم گزارش: لیلا خانی