به گزارش خبرنگار حوزه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «عصر اترک»، با توجه به جایگاه ویژه حضرت امام رضا (ع) در میان مسلمانان، به‌ویژه ایرانیان، بررسی ابعاد مختلف نقش ایشان در گسترش تشیع، تأثیرات فرهنگی، اجتماعی، معنوی و حتی اقتصادی حضور حرم مطهر ایشان در ایران، ضرورتی انکارناپذیر دارد.

 در همین راستا، پایگاه خبری تحلیلی «عصر اترک» گفت‌وگویی اختصاصی با حجت‌الاسلام مهدی براتیان، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی شهرستان بجنورد، انجام داده است تا ابعاد گوناگون جایگاه امام رضا (ع) و تأثیرات زیارت، حرم رضوی و ظرفیت‌های فرهنگی و اقتصادی آن در کشور مورد بررسی قرار گیرد.

 عصر اترک: جایگاه امام رضا (ع) در اعتقادات مردم و نقش ایشان در گسترش تشییع در ایران را بیان کنید؟

 حجت‌الاسلام مهدی براتیان در پاسخ به این سؤال گفت: امام رضا (ع) نه‌تنها به‌عنوان امام هشتم معرفی شده بلکه به‌عنوان شخصیتی تأثیرگذار و عالم در تاریخ جهان اسلام و ایران باعث گرایش بیشتر به سمت شیعه شده است.

 وی ادامه داد: امام رضا (ع) نقش محوری ترویج فرهنگ شیعی را در ایران ایفا کرده که زمینه‌های تاریخی حضور ایشان در ایران برخلاف برنامه‌ریزی‌های مأمون باهدف کنترل و تضعیف جبهه علویون بود، بلعکس باعث گسترش شیعه شد.

 رئیس سازمان تبلیغات اسلامی مرکز خراسان شمالی اضافه کرد: همچنین زیارت و حضور فیزیکی امام رضا (ع) در ایران باعث شد که مردم ایران از نزدیک با رفتار علمی، معنوی و اخلاقی ایشان و سیره اهل‌بیت آشنا شدند و محبتی که با مردم داشت به‌صورت قلبی در بین مردم نهادینه شد و به قرن‌های بعد رسید.

 وی یادآور شد: در واقع حرم رضوی به‌عنوان نقطه اتصالی روحی بین مردم و اهل‌بیت قرار گرفته و هویت شیعی در قرن‌های بعدی نیز ادامه پیدا کرد.

 عصر اترک: چرا وجود مرقد امام رضا (ع) در مشهد تا این اندازه اهمیت معنوی و اجتماعی برای ایرانیان پیدا کرده است؟

 براتیان ادامه داد: ابتدا باید به این موضوع توجه شود که بارگاه امام (ع) تنها یک مکان مقدس نیست، بلکه قلب تپنده‌ای برای هویت مذهبی، وحدت ملی و ارتباط عمیق عاطفی ایرانیان و اهل‌بیت است.

 وی گفت: عواملی موجب شد که مرقد این امام رئوف به این جایگاه برسد که مهم‌ترین آن پیوند اعتقادی ایرانیان با امام رضا (ع) است.

 این کارشناس مسائل فرهنگی اضافه کرد: همچنین امام رضا (ع) تنها امام تدفین شده در ایران است و ریشه‌های عاطفی و اعتقادی ایرانیان روز به روز گسترده‌تر شده و مردم ایران، امام رضا (ع) را به‌عنوان امام مهربانی‌ها، ضامن آهو، پناهگاه دل‌های شکسته می‌دانند.

 براتیان اظهار داشت: موضوع دیگری که وجود دارد این است که نقش تاریخی و اجتماعی مرقد امام رضا (ع) باعث تبدیل مشهد به قطب دینی و سیاسی در طول دوران مختلف شده است.

 وی یادآور شد: حرم رضوی همچنین از بابت مسائل اجتماعی به‌عنوان مرکز تجمع مباحث معنوی، سیاسی مردم بوده و در بسیاری از بحران‌های اجتماعی، تحولات مهم تاریخی یکی از مهم‌ترین نقاط تجمع قرار گرفته است.

 این مسئول همچنین بیان داشت: تأثیرات فرهنگی و هویتی بارگاه امام رضا (ع) باعث تربیت نسل‌ها شده و در واقع حرم مدرسه‌ تربیت اخلاقی و دینی است که مسیر جدید را برای افراد مشخص می‌کند.

 عصر اترک: جایگاه زیارتی حضرت رضا (ع) در دین چگونه است؟

 براتیان توضیح داد: زیارت در فرهنگ اسلامی به‌خصوص در مکتب اهل‌بیت تنها یک عمل مستحب نیست، بلکه راهی برای اتصال قلبی با امام، تقویت معرفت دینی و پالایش روح است.

 وی گفت: امام رضا (ع) باتوجه‌به اینکه تنها امام معصوم دفن شده در ایران است از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده و مردم نسبت به او دسترسی بیشتری دارند.

 رئیس سازمان تبلیغات بجنورد ادامه داد: همچنین تأکید معصومان بر زیارت امام رضا (ع) و ثواب زیارت بارها عنوان شده تا حدی که زیارت امام رضا (ع) برابر با انجام فریضه حج با پیامبر (ص) است.

 وی علاوه بر این فلسفه دینی زیارت اهل‌بیت را نوعی اعلام وفاداری به خط ولایت و اهل‌بیت خواند و گفت: زیارت باعث تقویت قلب و معرفت و باعث خودسازی می‌شود و از لحاظ جنبه‌های روحی و معنوی حس خوبی به افراد منتقل می‌کند.

 عصر اترک: نقش حرم‌ها در توسعه فرهنگی شهرهای مشهد، قم و شیراز را بیان کنید؟

 براتیان با تأکید بر این موضوع که حرم‌های اهل‌بیت (ع) تنها مکان زیارتی نیست، بلکه در طول تاریخ به‌عنوان مکان تمدن‌ساز و علم پرور بوده، گفت: این سه شهر مهم ایران به کانون‌های بزرگ فرهنگی در دنیای اسلام تبدیل شده و در مقیاس ملی و بین‌المللی فرهنگ‌سازی می‌کنند.

 عصر اترک: تأثیرات اقتصادی مانند ایجاد شغل، توسعه گردشگری مذهبی و حمایت از صنایع بومی را چطور ارزیابی می‌کنید؟

 وی یادآور شد: در نگاه اول که حرم اهل‌بیت یک مکان مذهبی است در نگاه دقیق‌تر این اماکن مقدس موتور محرک اقتصادی در بسیاری از شهرها و مناطق هستند و بخش زیادی از اقتصاد این شهرها متأثر از حرم‌های مطهر است.

 این کارشناس مسائل فرهنگی ابراز داشت: توسعه گردشگری یا جامعه مخاطبی که در حرم حضور پیدا می‌کنند، مایحتاجی دارند که برای رفاهیات زائران فرصت‌های شغلی مستقیم و غیرمستقیمی فراهم می‌شود که از نیروهای بومی و غیربومی ایجاد اشتغال صورت می‌گیرد.

 وی افزود: در مسئله گردشگری وقتی سالانه ۲۰ میلیون زائر در مشهد، ۱۰ میلیون زائر در قم و ۵ میلیون زائر در شیراز تردد دارند، در واقع باید این شهرها به‌عنوان قطب اقتصادی دائمی فعال باشند.

 براتیان گفت: با فعال‌بودن قطب‌های اقتصادی که شامل هتلداری، حمل و نقل، سوغات، خدمات درمانی، صنایع‌دستی است، در واقع سرمایه‌گذار و زیرساخت شهری افزایش پیدا خواهد کرد.

 عصر اترک: در شرایط امروز ایران، چگونه می‌توان از ظرفیت این اماکن برای افزایش وحدت، آرامش روانی و ارتقای اخلاق عمومی بهره‌برداری کرد؟

 براتیان در این باره توضیح داد: حرم‌های اهل‌بیت به‌عنوان مرکز معنوی و فرهنگی در شرایط کنونی ایران نقش‌برجسته‌ای در تقویت وحدت ملی و ایجاد آرامش روانی دارند.

 وی گفت: گسترش همدلی و وفاق بین اقوام و مذاهب مختلف، عبادت، دعا، بهره‌مندی از فضای معنوی می‌تواند فضایی برای همبستگی باشد و گفتمان‌هایی که رقم می‌خورد تقویت همدلی را به همراه داشته باشد.

 رئیس سازمان تبلیغات بجنورد بیان داشت: زیارت حرم‌ها می‌تواند به‌عنوان یک روش برای کاهش استرس، اضطراب شناخته شوند، زیرا در دنیای امروز که فشارهای روانی زیادی بر مردم وارد می‌شود، فضای معنوی حرم می‌تواند باعث پناهگاه روحی و روانی باشد، بنابراین باید تسهیل‌گری برای رفت و آمد افراد از تمام اقوام در این مسیر انجام گیرد تا ارتباط برقرار شود.

 گفتگوی تفضیلی: آرزو رحمانی

 انتهای خبر/